انواع ناودان پشت بام و شیروانی (توکار و روکار)

ناودان جنس‌های بسیار زیاد و متفاوتی دارد که می‌توان به ناودانی آلومینیوم، گالوانیزه و استیل اشاره کرد که هر کدام کاربردهای خاصی دارند. این سیستم که از جنس‌های مختلفی از جمله آلومینیوم، فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه تولید می‌شوند، عملکرد حیاتی در حفظ و ایمنی ساختمان دارند. ناودان از محلی که آب باران جمع می‌شود آن را به سمت مسیر‌های خاصی هدایت می‌کنند تا جلوی ورود آب به داخل ساختمان و آسیب‌های ناشی از آن گرفته شود.

با توجه به انواع مختلف ناودان‌ها انتخاب جنس مناسب بر اساس نیازهای ساختمانی و شرایط زیستی محل اجرا اهمیت بسزایی دارد. این سیستم‌ها نه تنها عملکرد کاربردی دارند بلکه نقش مهمی در زیبایی و استتار سیستم‌های زیرسازی ساختمان نیز دارند. از این رو اهمیت استفاده از محصولات با کیفیت و استاندارد به منظور حفظ و نگهداری ساختمان‌ها از آسیب‌های ناشی از آب باران بیش از پیش محسوس است.

معرفی انواع ناودان

انواع ناودان را می‌توان بر اساس طراحی و کاربردهای خاص تقسیم‌بندی کرد. از آنجا که هر نوع از آنها وظایف و کاربردهای خاص خود را دارد، انتخاب و استفاده از مناسب‌ترین جنس ناودان بر اساس نیازها و شرایط خاص ساختمان اهمیت بالایی دارد تا عملکرد بهینه و کارآمدی در حفظ ساختمان و کنترل جریان آب باران حاصل شود.

• ناودان مس: این جنس به دلیل زیبایی و دوام بالا در پروژه‌های لوکس و تاریخی مورد استفاده قرار می‌گیرد و با گذر زمان به رنگ سبز زیبا تبدیل می‌شود.
• ناودان روی: این متریال به خاطر مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی انتخاب مناسبی برای مناطق مرطوب هستند.
• ناودان وینیل: این مدل با وزن سبک و نصب آسان، گزینه‌ای اقتصادی و مناسب برای پروژه‌های مسکونی به شمار می‌روند.
• ناودان استیل: این نوع به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط محیطی و زیبایی مدرن در ساختمان‌های تجاری و صنعتی به کار می‌روند.
• ناودان فولادی: این جنس نیز به دلیل استحکام و قابلیت تحمل بارهای سنگین در پروژه‌های بزرگ و ساخت‌وسازهای سنگین کاربرد دارند.
• ناودان گالوانیزه: این متریال با پوشش ضد زنگ موجب افزایش طول عمر و کاهش هزینه‌های نگهداری می‌شوند و برای استفاده در سیستم‌های آب و فاضلاب مناسب هستند.
• ناودان آلومینیومی: این مدل هم به خاطر وزن سبک و مقاومت در برابر خوردگی انتخابی ایده‌آل برای سیستم‌های تهویه و پوشش‌های خارجی محسوب می‌شوند.
  

اشکال مختلف ناودان

اشکال مختلف ناودان در صنعت ساختمان به دلیل خصوصیات و کاربردهای منحصر به فرد و ویژگی‌های گسترده‌ای که دارند از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند که در ادامه به شرح آنها می‌پردازیم:

• ناودان T شکل: این مدل با شکل مشخص خود که شبیه حرف T است از نظر استحکام و پایداری بسیار مطمئن و قابل اعتماد می‌باشد. این نوع به خاطر سختی و استحکام بالای خود برای استفاده در سازه‌هایی که نیاز به حمایت و پشتیبانی بارهای سنگین دارند انتخاب مناسبی محسوب می‌شوند.
• ناودان K شکل: این مدل که شبیه به حرف U می‌باشد برای کاربردهایی که نیاز به پوشش بیشتر و حمایت از دو طرف دارند مناسب است. این نوع به دلیل قابلیت شکل‌دهی آسان، نصب سریع و انعطاف پذیری بالا در پروژه‌های مختلف از جمله سیستم‌های سازه‌ای، پل‌ها و سیستم‌های نگهداری آب و فاضلاب استفاده می‌شوند.

اجزای سازنده ناودان

ناودان‌ها به عنوان هدایتگر آب باران از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که هر یک نقش حیاتی در عملکرد صحیح آن‌ها دارند. این اجزا با همکاری یکدیگر به بهینه‌ترین شکل ممکن عملکرد ناودان را تضمین می‌کنند و به حفظ زیبایی و دوام ساختمان کمک می‌نمایند. انتخاب و نصب مناسب این اجزا تأثیر زیادی بر کارایی سیستم جمع‌آوری آب باران دارد و می‌تواند به طول عمر مفید آنها افزوده و هزینه‌های نگهداری را کاهش دهد.

• بدنه ناودان: بدنه وظیفه اصلی یعنی جمع‌آوری آب را بر عهده دارد و باید به گونه‌ای طراحی شود که در برابر فشار آب و عوامل محیطی مقاوم باشد.
• محافظ برگ: از ورود برگ‌ها و سایر زباله‌ها به داخل ناودان جلوگیری می‌کند و مانع از مسدود شدن مسیر آب می‌شود.
• فیلتر آوار: فیلتر نیز به تصفیه آب کمک کرده و از ورود ذرات ریز به سیستم جلوگیری می‌کند.
• مش: معمولا از جنس فلزی یا پلاستیکی است که به عنوان یک لایه اضافی عمل می‌کند و می‌تواند به جذب ذرات بزرگ‌تر کمک کند.
• گارد قطره باران: گارد باران با طراحی خاص خود از ریختن آب به سمت پایین و ایجاد لکه‌های آب بر روی دیوارها و نمای ساختمان جلوگیری می‌کند.

تجهیزات جانبی ناودان

تجهیزات جانبی ناودان نقش مهمی در بهبود عملکرد و کارایی آنها دارند. توجه به تجهیزات جانبی نه تنها به بهبود عملکرد جمع‌آوری آب باران می‌انجامد بلکه به حفظ زیبایی و دوام ساختمان نیز کمک می‌کند. انتخاب و نصب صحیح این تجهیزات می‌تواند هزینه‌های نگهداری را به طور قابل توجهی کاهش دهد و عمر مفید سیستم را افزایش دهد.

• زنجیر باران: زنجیر باران به طور معمول از مواد ضد زنگ ساخته شده و آب را به سمت پایین هدایت می‌کند، در حالی که زیبایی خاصی به نمای ساختمان می‌بخشد.
• سر کنداکتور: یکی دیگر از اجزای حیاتی ناودان سر کنداکتور است که وظیفه جمع‌آوری آب باران و هدایت آن به سیستم لوله‌کشی یا زنجیره باران را بر عهده دارد. این قطعه معمولا در انتهای سیستم نصب می‌شود و باید به گونه‌ای طراحی شود که از نشت آب جلوگیری کند و در برابر فشار آب مقاوم باشد.
• براکت ناودانی: براکت نیز به عنوان یک نگهدارنده مهم عمل می‌کند که ناودان را به دیوار ساختمان متصل می‌سازد. براکت‌ها باید از مواد مقاوم و با کیفیت ساخته شوند تا بتوانند وزن سیستم و آب جمع‌شده را به خوبی تحمل کنند زیرا استفاده از براکت‌های مناسب علاوه بر افزایش استحکام به جلوگیری از خمیدگی و آسیب‌های احتمالی نیز کمک می‌کند.

موارد استفاده ناودان

کاربرد ناودان به عنوان اجزای کلیدی در مدیریت آب باران در دو حوزه اصلی یعنی ساختمان‌های مسکونی و صنایع مختلف و گسترده است. هر دو نوع با طراحی مناسب و نصب صحیح می‌توانند به کاهش خطرات ناشی از آب‌گرفتگی و حفظ ساختارهای زیرین کمک کنند.

• ناودان ساختمانی: ناودان پشت بام عمدتا در پروژه‌های مسکونی و تجاری به کار می‌روند و وظیفه جمع‌آوری و هدایت آب باران را از سقف‌ها به سیستم‌های دفع آب یا مخازن زیرزمینی را بر عهده دارند. آنها معمولا از مواد مختلفی مانند وینیل، آلومینیوم یا استیل ساخته می‌شوند و بسته به نیاز طراحی و زیبایی‌شناسی ساختمان انتخاب می‌شوند.
• ناودان صنعتی: ناودان شیروانی به دلیل نیازهای خاص صنایع معمولا از مواد مقاوم‌تری مانند فولاد گالوانیزه یا استیل ضد زنگ تولید می‌شوند. این نوع برای هدایت آب باران و همچنین آب‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و در کارخانه‌ها، انبارها و تأسیسات بزرگ نصب می‌شوند که استفاده از آنها در جلوگیری از آب‌گرفتگی و حفظ ایمنی در محیط‌های کاری اهمیت بسزایی دارد.

نحوه انتخاب ناودان

نحوه انتخاب ناودان مناسب یکی از مراحل کلیدی در طراحی و ساخت هر سازه‌ای است که به جمع‌آوری و هدایت آب باران کمک می‌کند. اولین قدم در این فرآیند شناسایی نوع سازه و نیازهای خاص آن است. آنها باید به گونه‌ای طراحی شوند که بتوانند حجم آب باران را به طور مؤثر مدیریت کنند. بنابراین بررسی میزان بارش در منطقه و محاسبه ظرفیت آنها اهمیت فراوانی دارد. همچنین جنس آنها از جمله عوامل مهم در انتخاب نوع آن به شمار می‌رود. ناودان‌های گالوانیزه، استیل، آلومینیومی و وینیل هر یک دارای ویژگی‌ها و مزایای خاص خود هستند که باید بر اساس شرایط محیطی و نیازهای زیبایی‌شناسی انتخاب شوند.

علاوه بر این اندازه و شکل ناودان نیز باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد. ناودان‌های T شکل و U شکل به دلیل قابلیت‌های منحصر به فرد خود در جمع‌آوری آب، باید با توجه به طراحی سقف و شیب آن انتخاب شوند. نکته دیگری که باید در نظر گرفته شود، نصب و نگهداری ناودان است. ناودان‌ها باید به آسانی نصب شوند و نیاز به تعمیرات کمتری داشته باشند. در نهایت توجه به تجهیزات جانبی مانند زنجیر باران و سر کنداکتور نیز می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم کمک کند. با در نظر گرفتن این عوامل می‌توان ناودانی مناسب و کارآمد انتخاب کرد که به حفظ ایمنی و زیبایی سازه کمک کند و عمر مفید سیستم جمع‌آوری آب باران را افزایش دهد.